Yeni Zelanda’da Maoriler “Antlaşma İlkeleri Yasası” Tasarısını Protesto Etti

Yeni Zelanda’da yerli halklardan Maoriler ve farklı gruplardan 40 binden fazla kişi, hükümetin sunduğu ve Maorilerin ayrıcalıklarını ortadan kaldıracağı belirtilen “Antlaşma İlkeleri Yasası” tasarısını protesto etmek için parlamentonun önünde bir araya geldi. Radio New Zealand’ın (RNZ) haberine göre, İngiliz Kraliyeti ile Maori yerlilerinin liderleri arasında 1840’ta imzalanan Waitangi Antlaşması’nı “yeniden yorumladığı” gerekçesiyle Maorilerin tepkisini çeken “Antlaşma İlkeleri Yasası” tasarısına karşı eleştiriler artıyor.

‘Tasarıyı Geri Çek’ – Maorilerin Çığlığı

Maori halkı tarafından “Hikoi mo te Tiriti” yani “Antlaşma Yürüyüşü” olarak adlandırılan protesto kapsamında 40 binden fazla kişi parlamentonun önünde bir araya geldi. Hükümet koalisyonunun parçası ACT New Zealand Partisinin lideri David Seymour tarafından parlamentoya sunulan yasa tasarısına karşı çıkan protestocular, Seymour parlamentonun ön avlusuna çıktığı sırada “Tasarıyı geri çek” sloganları attı.

Te Ao Maori News’un haberine göre, Maoiri aktivist Eru Kapa-Kingi, 9 gün önce Reinga Burnu’nda başlayan ve bugün parlamento önünde son bulan “Hikoi”nin sadece bir tepki olmadığını vurgulayarak, “Bu Maorilerin cevabıdır” dedi. Kapa-Kingi, protestoya katılan ve söz konusu tasarıya karşı çıkan herkesle gurur duyduğunu belirterek, “Umarım bugün bu yürüyüşe katılan herkes, neye söz verdiğinizin farkındadır” diye konuştu.

Protestonun burada bitmediğine dikkat çeken Kapa-Kingi, “Umarım hepiniz burada kendi kaderimizi şekillendirdiğimiz bir geleceğe adanmış olduğumuzu fark edersiniz” ifadesini kullandı.

Antlaşma İlkeleri Yasası Tasarısı ve Tepkiler

David Seymour tarafından 7 Kasım’da parlamentoya sunulan “Antlaşma İlkeleri Yasası” tasarısı, ülkedeki Maori halkı tarafından büyük tepki gördü. İngiliz Kraliyeti ile Maori yerlilerinin liderleri arasında 1840’ta imzalanan Waitangi Antlaşması’nı “yeniden yorumladığı” ve Maorilerin ayrıcalıklarını ortadan kaldıracağı düşünülen tasarı, 10 Kasım’da Reinga Burnu’ndaki protestoyla eleştirilmeye başlandı.

Tasarının birinci maddesi, hükümetin herkesin yararına olacak şekilde, hukukun üstünlüğüne, özgür ve demokratik bir toplumun sürdürülmesine uygun olarak yönetme konusunda tam yetkiye sahip olmasının yanı sıra parlamentonun da yasa oluşturma konusunda tam yetkiye sahip olmasını şart koşuyor.

Diğer bir madde de Waitangi Antlaşması uyarınca yerli halkın sahip olduğu hakların tanındığı, bunlara saygı gösterildiği ve korunduğunu belirtse de bu haklar herkesin sahip olduklarından farklıysa, bunların ancak 1975 Waitangi Antlaşması Yasası gereğince tarihi bir antlaşma talebinin çözümünde kabul edilmesiyle geçerli olacağını ifade ediyor. Waitangi Antlaşması, 6 Şubat 1840’ta İngiliz Kraliyeti ile Maori yerlilerinin liderleri arasında imzalandı.

(ANADOLU AJANSI)